UBO-register mag door. Wat zijn de gevolgen?
Het register van de Ultimate Beneficial Owners (UBO) zorgt niet voor privacyschade en mag blijven bestaan. Dat besliste het Gerechtshof vorige week in het hoger beroep dat de onafhankelijke stichting Privacy First had aangespannen. Privacy First vindt dat het register veel meer toegang geeft tot data dan noodzakelijk is.
Iedere organisatie heeft één of meerdere UBO’s, oftewel eigenaars(s) of belanghebbenden die zeggenschap hebben binnen een organisatie. Meer dan een miljoen organisaties moeten hun UBO’s inschrijven in het UBO-register. Dit register is onderdeel van de Wet ter voorkoming van witwassen en financieren van terrorisme. Het zou transparanter maken wie aan de touwtjes trekt bij organisaties, zodat mensen hun financieel-economische criminaliteit niet meer kunnen verhullen. Het register komt voort uit Europese regelgeving.
“Het UBO-register gaat in tegen Europese grondrechten”
De vraag is echter: werkt het register witwaspraktijken en criminaliteit niet juist in de hand? Door het register is het namelijk mogelijk gegevens op te vragen over de eigenaren of oprichters, de zogenoemde UBO’s, van een organisatie. Privacy First vraagt zich dan ook terecht af of het middel het doel niet voorbijschiet. Sterker nog: door deze data volledig openbaar te maken, zou het UBO-register volgens de privacyorganisatie ‘ingaan tegen Europese grondrechten’.
Informatie ligt voor het grijpen
Ook wij zien de komst van het UBO-register als een enorme informatiebron voor mensen met kwade bedoelingen. Voor slechts een paar euro kunnen criminelen vertrouwelijke informatie opvragen bij het Handelsregister. Informatie die een ondernemer misschien nietsvermoedend doorgaf toen hij net startte met zijn bedrijf, maar die nog steeds openbaar is op het moment dat dat het bedrijf grote successen (en winst) boekt. Een 06-nummer, het huisadres waar hij ooit zijn bedrijfje begon, zijn vermogenspositie – het ligt allemaal voor het grijpen. Iets wat wij onvoorstelbaar vinden. Net zoals Privacy First zijn ook wij van mening dat deze informatie over UBO’s alleen beschikbaar zou moeten zijn voor diensten die zich bezighouden met de bestrijding van witwassen en van financiering van terrorisme.
Afscherming van gegevens: een dubieuze oplossing
Desondanks stelt het Gerechtshof dat het niet aannemelijk is dat het UBO-register voor grote schade zorgt bij bedrijven. Daarbij wijst het Hof op de mogelijkheid voor bedrijven om hun gegevens af te schermen. Hiervoor kan een UBO een verzoek indienen bij het Handelsregister. Het geval wil echter dat afscherming van openbare gegevens alleen mogelijk is indien een UBO door de overheid beveiligd wordt. Dit moet de desbetreffende persoon met een verklaring van het Openbaar Ministerie aantonen. Mocht een eigenaar of belanghebbende wel een verhoogd risico lopen maar geen politiebescherming genieten, dan komt deze persoon niet in aanmerking voor afscherming van de gegevens. En juist deze groep ondernemers is het grootst.
Kans op slachtoffers is groot
In onze praktijk zien we dat het merendeel van personen met een verhoogd risicoprofiel geen politiebescherming geniet. Omdat deze groep geen aanspraak kan maken op afscherming van hun gegevens, lopen deze desbetreffende personen juist door het UBO-register een groter kans slachtoffer te worden van criminele praktijken.
Het beslissende woord van het Europese Hof van Justitie
“De oplossing moet komen van de hoogste Europese rechter, het Hof van Justitie van de EU”, zegt Otto Volgenant, advocaat van Privacy First. “Die zal hier medio 2022 over oordelen. Ik verwacht dat die een streep door de openbaarheid van het UBO-register zal zetten.” In Nederland moeten bedrijven met een UBO-verplichting voor 27 maart 2022 hun gegevens indienen. Privacy First pleit ervoor die datum op te schuiven tot na de uitspraak van het Europese Hof. “Dat voorkomt een hoop ellende en onnodige kosten”, aldus Volgenant. Heeft u vragen over uw UBO-verplichting of wilt u meer weten? Wij volgen alle ontwikkelingen op de voet en adviseren u graag over anonimiseren. https://www.ispbv.nl/contact/